چشم‌انداز دورکاری در اتحادیه اروپا


در حال حاضر دولت‌های اتحادیه اروپا، از توسعه دورکاری حمایت می کنند و سعی دارند با تغییر قوانین کار، این شیوه را گسترش دهند.
به گزارش سرویس اقتصادی ایرانیار، دورکاری، فرمی از سازماندهی و یا نحوه کارکردی از فناوری اطلاعات است که در بستر قراردادهای کاری و ارتباط استفاده می‌کنند که در این حالت می‌توان براساس فرض کارفرما در خارج از محل، کار ثابت آن را انجام داد.
در ۹ کشور بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، نروژ، اسپانیا و انگلیس، تعریف واژه دورکاری چنین است. البته دیگر کشورها تعاریف پیچیده‌تری را برای خود انتخاب کرده‌اند. در هلند و اسلوانی، از همان واژه‌های قانون کار در تعریف واژه دورکاری استفاده می‌شود.
در حالی که معنی دورکاری در تفاهم‌نامه کاری اروپا بسیار وسیع است (تا اشکال مختلف دورکاری را پوشش دهد)، این حوزه کاری همچنان در بخش روابط نمایندگان صنعتی در کشورهای عضو مورد بحث است. این‌که به چه کسی دورکار گفته می‌شود و به‌خصوص فرد باید چه مدت زمانی را به چه میزان کار اختصاص دهد. به‌عنوان مثال دورکاری ممکن است به معنای کار کردن در خارج از حوزه نظارت کارفرما در ۵ روز از هفته به صورت مداوم باشد.
این تفاهم‌نامه فقط شامل کارمندان استخدامی می‌شود.؛ اما در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، تعداد افرادی که به‌طور مستقل دورکار هستند، زیاد‌تر است. البته در این‌جا ما فقط به کارمندان استخدامی دورکار می‌پردازیم.
از آنجا که تعریف دورکاری در کشورهای مختلف متفاوت است، هیچ آمار داخلی دقیقی درباره دورکاری هنوز موجود نیست. افزون بر آن، چون دورکاری پدیده جدیدی است، اغلب کشورها به‌تازگی اجرای این پروژه را آغاز کرده‌اند.

alt

براساس داده‌های EWCS که ۲۷ عضو اتحادیه اروپا را به همراه نروژ پوشش می‌دهد، بیشترین درصد کارمندان مشغول به دورکاری در جمهوری چک هستند.
با توجه به جدول بالا، در بلژیک، دانمارک و هلند نیز هم‌اکنون دورکاری بسیار گسترده شده است. همچنین دورکاری در کشورهای اروپای‌شرقی مانند جمهور چک، استونی و لهستان بسیار محبوب است.
در کشورهای اسکاندیناوی، فنلاند، نروژ و سوئد، نرخ دورکاری بیش از حد معمول است.

توسعه دورکاری در طول زمان
استفاده از دورکاری به‌طور واضح در اتحادیه اروپا در حال رشد است. این شکل از کار تاحدودی نوین است و با پیشرفت ابزارهای فناوری مانند اینترنت و سیستم‌های رایانه خانگی و دیگر ابزارهای ارتباطی موجود، گسترده‌تر خواهد شد.
در سال ۲۰۰۰ میلادی، تعداد کارمندان دورکار ۵/۳ درصد در ۱۵ کشور عضو اتحادیه اروپا بود، اما در سال ۲۰۰۵ میلادی در ۲۷ کشور اروپایی نسبت دورکاری به ۴/۲ درصد رسید.

دورکاری در صنایع، مشاغل و سطح تحصیلی
در سطح بخش‌های مختلف اقتصاد، درصد دورکاری در بخش املاک، روابط مالی و تحصیلات زیاد است. ۱۵ درصد نیروی کار به‌طور معمول حداقل یک‌چهارم زمان کاری خود را به‌صورت دورکاری فعالیت می‌کنند. همچنین آمار به‌دست آمده نشان می‌دهد کارمندان و کارگران ماهر، اغلب دورکاری را ترجیح می‌دهند. تنها مشاغل علمی، مدیریتی و فنی ۱۰ درصد نیروی کاری هستند که با دورکاری فعالیت می‌کنند.

تفاوت‌های جنسیتی
با نگاهی به نسبت کارمندان زن و مرد دورکار درمی‌یابیم که مردان بیش از زنان دورکاری را ترجیح می‌دهند. به‌طور متوسط حدود ۸/۱ درصد از کارمندان مذکر دورکار هستند؛ در حالی که تنها ۵/۸ درصد از زنان به این شیوه فعالیت می‌کنند.
این تفاوتها را می‌توان با نحوه توزیع دورکاری در میان بخش‌ها و مشاغل اقتصادی توجیه کرد. بخش‌هایی که دورکاری در آنها بیشتر است مانند املاک و ارتباطات مالی، بیشتر مشاغلی مردانه هستند و تعداد زنان کمتری در این بخش‌ها فعالیت می‌کنند.

شرایط استخدام و کار
از آن‌جا که کارمندان دورکار به‌طور معمول از محل کار دور هستند، اغلب شرایط کاری آنها متفاوت از کارمندان عادی است. به‌عنوان مثال، آنها با مشکلاتی در زمینه حفظ اطلاعات، استانداردهای محل کار، ساعات کاری، شرایط امنیتی و سلامت محیطی روبه‌رو هستند. ایزوله‌سازی اجتماعی و جدا نشدن زندگی شخصی و کاری، چالش‌هایی را برای کارمند ایجاد می‌کند.
البته قوانین تفاهم‌نامه دورکاری در اتحادیه اروپا سعی دارد با بندی غیرتبعیضی و فراهم کردن حقوق مربوطه برای حمایت از اطلاعات، از کارمندان دورکار حمایت کند.

نگاه دولت‌ها به دورکاری
دولت‌های اتحادیه اروپا در کل از توسعه دورکاری حمایت می‌کنند. همان‌طور که در این مقاله توضیح دادیم، برخی دولت‌ها سعی دارند با تغییر قوانین کار، این شیوه را گسترش دهند. برخی دیگر از کشورها، اقدام‌های حمایتی دیگری را انتخاب کرده‌اند. به‌عنوان مثال، در هلند از کارمندان دورکار مالیات‌های کمتری در زمینه تامین اجتماعی گرفته می‌شود.
دولت آلمان هم به این نکته تکیه می‌کند که دورکاری، ابزار استقرار مجدد گروه‌های کاری و افراد معلول است. در سال ۲۰۰۶ پارلمان آلمان مالیات بر درآمد کارمندان برای استفاده از اینترنت و تلفن در حین دورکاری کاهش را کاهش داد.
هم‌اکنون دورکاری یک انتخاب بسیار مطلوب در اروپا محسوب می‌شود، زیرا برای کارمندان شرایط بهتری را فراهم می‌کند و باتوجه به بحران اقتصادی موجود، برای دولت و کارفرمایان هزینه‌های کمتری را دربردارد.
برخی دیگر از دولت‌ها، از دورکاری به‌عنوان عاملی برای کاهش ترافیک شهری نام می‌برند و یا آن را به سود هزینه‌های نگهداری از فرزندان می‌دانند.
گفتنی است اطلاعات موجود، مربوط به آخرین آمار است که در سال ۲۰۰۵ میلادی جمع‌آوری شده است.